Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego

1 sierpnia, w 72. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego, święto ustanowione w hołdzie bohaterom Powstania Warszawskiego - tym, którzy w obronie bytu państwowego, z bronią w ręku walczyli o wyzwolenie stolicy, dążyli do odtworzenia instytucji niepodległego Państwa Polskiego, sprzeciwili się okupacji niemieckiej i widmu sowieckiej niewoli zagrażającej następnym pokoleniom Polaków. Święto zostało ustanowione ustawą z dnia 9 października 2009 roku o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego. Preambuła ustawy głosi, że święto ustanawia się w hołdzie bohaterom Powstania Warszawskiego – tym, którzy w obronie bytu państwowego, z bronią w ręku walczyli o wyzwolenie stolicy, dążyli do odtworzenia instytucji niepodległego Państwa Polskiego, sprzeciwili się okupacji niemieckiej i widmu sowieckiej niewoli zagrażającej następnym pokoleniom Polaków.

Powstanie warszawskie było największym niepodległościowym zrywem Armii Krajowej i największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez hitlerowców Europie. Rozpoczęte 1 sierpnia 1944 r., na rozkaz komendanta głównego AK gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora”, miało w założeniach trwać kilka dni, a trwało ponad dwa miesiące, zaś do walki w stolicy przystąpiło ok. 30 tys. powstańców. Rozpoczęcie powstania w Warszawie komendant Okręgu Warszawskiego AK wyznaczył na godz. 17.00 (tzw. godzina W). Zakończyło się kapitulacją po 63 dniach walk. Poległo w nim lub zostało zamordowanych przez Niemców 18 tys. powstańców i ok. 180 tys. cywilów. W czasie walk w Warszawie zginęło ok. 18 tys. powstańców, a 25 tys. zostało rannych. Straty wśród ludności cywilnej były ogromne i wynosiły ok. 150 tys. zabitych. Pozostałych przy życiu mieszkańców Warszawy, ok. 500 tys., wypędzono z miasta, które po powstaniu zostało niemal całkowicie spalone i zburzone.

63 dni heroicznej walki, w której bronią była odwaga i marzenie o wolności. Choć starcia przyniosły ogromne straty, pamiętajmy dziś o tysiącach ludzi, którzy przez 63 dni trwania powstania płacili najwyższą cenę, walcząc o wyzwolenie swojego miasta i ojczyzny.

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza do zapoznania się z materiałami z biblioteki cyfrowej IPN:

• broszurę „Powstańcy warszawscy”: http://pamiec.pl/…/patroni-…/16278,Powstancy-warszawscy.html

• tekst Katarzyny Utrackiej o dowódcy Powstania Warszawskiego, gen. Antonim Chruścielu „Monterze”, komendancie Okręgu Warszawa AK: http://pamiec.pl/…/16273,MONTERquot-DOWODCA-POWSTANIA-tekst…

• broszurę „Wola Pamięci 1944” o rzezi Woli: http://pamiec.pl/…/dodatki-do-…/14089,WOLA-PAMIECI-1944.html

• relację Bogusława Kamoli pt. „Byłem szczurem kanałowym”: http://pamiec.pl/…/16277,BYLEM-SZCZUREM-KANALOWYM-relacja-B…